Beskidzka "forteca" - pamiątka bohaterskich walk

151 kompania forteczna „Węgierska Górka” była jednym z kluczowych pododdziałów Wojska Polskiego, sformowanych w obliczu zbliżającej się II wojny światowej. Powstała 28 sierpnia 1939 roku i znajdowała się pod dowództwem kapitana Tadeusza Semika. Jej przeznaczenie opierało się na obronie strategicznych obiektów w rejonie Węgierskiej Górki, gdzie zbudowano szereg schronów, które miały stanowić punkt oporu przed nadchodzącymi siłami niemieckimi.

W skład 151 kompanii wchodziły różne obiekty forteczne, takie jak schrony „Waligóra”, „Wąwóz”, „Wędrowiec”, „Włóczęga” i „Wyrwidąb”.

Schron „Waligóra” był dużym jednokondygnacyjnym tradytorem artyleryjskim, który miał za zadanie ostrzeliwać wrogie podejścia. Mimo że nie był wykorzystywany w czasie okupacji, zyskał nowe życie w latach 60., kiedy to służył jako punkt dowodzenia podczas manewrów wojskowych. Obecnie schron ten jest wpisany do rejestru zabytków, co potwierdza jego historyczne znaczenie.

Schron „Wąwóz” był obiektem bojowym, który znajdował się na wzniesieniu nad drogą Węgierska Górka-Żabnica. Uzbrojony w działo 37 mm i ckm-y, miał na celu obronę przed atakami ze strony wsi Żabnica. Niestety, w czasie okupacji zdemontowano jego wyposażenie, a obecnie obiekt popada w ruinę, co jest efektem braku odpowiedniej konserwacji.

Schron „Wędrowiec” pełnił funkcje dowodzenia oraz schronienia dla drużyny piechoty. Został zbudowany w dolinie rzeki Żabnica i, mimo że miał być broniony z zamontowanej kopuły pancernej, nie został jeszcze wyposażony w odpowiednie uzbrojenie. Obecnie w tym obiekcie znajduje się muzeum, które przyciąga turystów w okresie letnim.

Schron „Włóczęga” oraz „Wyrwidąb” także miały swoje unikalne cechy i funkcje. Pierwszy z nich, choć połączony z systemem okopów, nigdy nie został w pełni ukończony, co ograniczało jego rolę podczas walk. Drugi schron, będący w trakcie budowy w momencie wybuchu wojny, przetrwał w stanie nienaruszonym, lecz po wojnie został zniszczony przez testy materiałów wybuchowych przeprowadzone przez wojsko.

151 kompania forteczna „Węgierska Górka” miała istotne znaczenie podczas bitwy o Węgierską Górkę, która miała miejsce w dniach 1-3 września 1939 roku. Pomimo intensywnych ataków niemieckich, polskie oddziały starały się opóźnić natarcie przeciwnika, stosując taktykę odwrotu i zaskoczenia. Walki były zacięte, a żołnierze polscy wykazali się ogromną determinacją w obronie swoich pozycji.

Ostatecznie, po długotrwałym oporze, polskie siły musiały wycofać się z zajmowanych rubieży. Pod dowództwem kpt. Tadeusza Semika, załoga schronu „Waligóra” walczyła dzielnie, ale brak amunicji zmusił ich do odwrotu. Walki trwały aż do 3 września, kiedy to rozkaz o zaprzestaniu ognia spowodował zamieszanie wśród żołnierzy.

Mimo trudnych warunków, obrona Węgierskiej Górki zapisała się w historii jako przykład heroizmu i determinacji polskich żołnierzy w obliczu przeważających sił wroga.